شهربانو بهروزیان در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به اینکه نوع خودآگاهی ما با احساسات و میزان رضایت از خود و زندگی ارتباط مستقیم دارد، عنوان کرد: برداشت‌ها، طرز تلقی‌ها و باورهای انسان تعیین‌کننده نوع برخورد او با جهان پیرامون خود است. به عبارت دیگر نوع برخورد ما با جهان اطراف‌مان بستگی به این دارد که حوادث، رویدادها و حتی اطرافیان خود را چگونه تفسیر کنیم. "دنیا آن چیزی است که ما فکر می‌کنیم".
وی افزود: البته ارتباط بین افکار، احساسات و رفتار تعاملی است که هر یک بر دیگری تاثیر می‌گذارد. بدین ترتیب آگاهی ما نسبت به وضعیت باعث می‌شود که تمرکز لازم جهت تسلط لازم بر این احساسات را داشته باشیم در موقعیتی مانند شرایط کنونی (ویروس کرونا)، نسبت به احساسات منفی خود آگاه باشیم، و بدانیم تجربه کردن احساسات منفی سالمی همانند عصبانیت، غم و اندوه و ناکامی طبیعی است ولی اگر این احساسات را به احساسات منفی ناسالم خشم، فاجعه‌سازی از مشکلات و افسردگی تبدیل کنیم دچار بحران می‌شویم. در واقع تجربه این احساسات به دنبال یک سری افکار ناکارآمد فعال می‌شوند و اگر مدیریت ذهن خود را بر عهده افکار ناکارآمد بسپاریم احساس ناسالم منفی به وجود می‌آید.
این کارشناس اظهار کرد: ما انسان‌ها اغلب اوقات همان‌گونه رفتار می‌کنیم که احساس می‌کنیم و اغلب اوقات همان‌گونه احساس می‌کنیم که فکر می‌کنیم؛ بنابراین همه چیز بستگی به نگرش آدمی دارد. "احساس می‌کنم آدم شکست خورده‌ای هستم و با این شرایط نمی‌شود به زندگی ادامه داد"؛ "چون همه کارهایم به تعویق افتاده پس نمی‌توانم ادامه دهم"؛ "به هیچ عنوان نباید در زندگی من خللی ایجاد شود؟"؛ این جملات نمونه‌ای از افکار ناکارآمد منفی هستند.
به گفته‌ی بهروزیان این‌ها افکار ناکارآمدی هستند که به شکل گفتار درونی در رویارویی با مشکلات، ذهن ما را مشغول می‌کنند و باعث می‌شوند که نتوانیم به خوبی از عهده یک مشکل برآمده و تصمیم مناسبی اتخاذ نماییم. پس ابتدا ما باید این افکار ناکارآمد را شناسایی کنیم و سپس با به کار بردن گفتارهای درونی مناسب آن را به افکار کارآمد تبدیل کنیم.
کارشناس ارشد روانشناسی اداره مشاوره و مددکاری معاونت اجتماعی فرماندهی انتظامی استان بوشهر بیان کرد: نمونه‌ای از افکار کارآمد نیز "مشکل برای هر کسی پیش می‌آید برای من هم پیش آمده است"؛ "کارهایم به تعویق افتاده ولیکن با برنامه‌ریزی مناسب می‌توانم بسیاری از این موارد را جبران کنم"؛ "اگر چه در زندگی من خللی ایجاد شده است اما این یک تمرین است و باعث می‌شود که قوی‌تر شوم". بنابراین اولین و مهم‌ترین مرحله در خودآگاهی هیجانی این است که آگاهانه سعی کنیم افکار ناکارآمد خود را با به کار بردن گفتارهای درونی مناسب، کارآمد کنیم.
این روانشناس تصریح کرد: آنچه که ما باید در این شرایط انجام دهیم این است که آگاهی داشته باشیم باید مشکل را شناسایی و برای حل آن تصمیمی درست بگیریم. با گفتار درونی مناسب ذهن‌مان را آماده پذیرش این موضوع کنیم که مشکلات واقعیت زندگی‌اند و بسیاری از مواقع راه حل دارند. با به کار انداختن گفتارهای درونی مثبت مانع از فعال شدن افکار ناکارآمد شویم.
وی با ارائه تعریفی از تاب اوری به ایسنا گفت: برای اینکه بتوانیم زندگی خوب و موفقی داشته باشیم باید مهارت‌ها و توانایی‌های مختلفی داشته باشیم. یکی از این مهارت‌ها، مهارت تاب‌آوری است. تاب‌آوری از ضروریات زندگی در دنیای کنونی است. مشکلات و فشارهای ناشی از محیط کار، زندگی شخصی، تغییرات اجتماعی و بلایای غیرمترقبه، همه و همه از جمله مسائلی هستند که فشارهای زیادی را بر افراد وارد می‌کنند.
شهربانو بهروزیان توضیح داد: افراد بسیار تاب‌آور می‌توانند پس از یک ضربه در مدت زمان کوتاهی به شرایط اولیه خود برگردند و زندگی روزمره را از سر بگیرند. آنها افرادی انعطاف‌پذیر، تیز و خلاق هستند که می‌توانند سریعاً خود را با شرایط سازگار کنند، می‌دانند چگونه با مشکلات رویارو و بر آنها غالب شوند و در نتیجه از تجارب زندگی خود درس‌های زیادی می‌آموزند.
کارشناس ارشد روانشناسی اظهار کرد: شما چگونه به مشکلاتی که غیرقابل پیش بینی هستند واکنش نشان می‌دهید؟ افراد تاب‌آور، شخصیتی مقاوم در مقابل با استرس دارند و درس‌های ارزشمندی از تجارب سخت زندگی خود می‌گیرند. آنها در موقعیت‌های پراسترس و آسیب‌زا احساس می‌کنند می‌توانند راه مناسبی را برای حل مشکلات خود پیدا کنند. به خود متکی هستند و واکنشی یادگیرانه- مقابله‌ای در موقعیت‌های دشوار از خود نشان می‌دهند در حالی که افرادی که تاب‌آوری ضعیفی دارند واکنشی سرزنش کننده - قربانی‌شونده در چنین موقعیت‌هایی از خود نشان می‌دهند.
این مشاور با اشاره به برخی از عوامل افزایش تاب آوری افزود: برنامه‌ریزی شامل اولویت‌بندی فعالیت‌های خود، تهیه جدول زمان‌بندی به منظور انجام اولویت‌های مهم، اهمیت به تغذیه سالم و ورزش، برنامه‌ریزی هزینه خانواده. همیاری شامل اتکا به خود و افزایش اعتماد به نفس- ایجاد احساس کنترل، گفتگوی صادقانه و با صراحت درباره موضوعات و مسائل تنش‌زای خانواده. یادگیری بر اساس تجربه شامل سالم و حمایت گر نمودن فضای خانواده و پرهیز از تکرار ناراحتی‌های هیجانی، بیان احساس به جای قضاوت، برنامه‌ریزی در راستای اهداف خانواده جهت بهبود و اصلاح واقع‌بینانه زمینه‌های مختلف زندگی، تلاش دوباره بعد از موفقیت به دنبال شکست و نومیدی. اختصاص زمانی برای با هم لذت بردن شامل آرامش داشتن و شوخ‌طبعی.
کارشناس ارشد روانشناسی اداره مشاوره و مددکاری معاونت اجتماعی فرماندهی انتظامی استان بوشهر تصریح کرد: راهبردهای تقویت تاب‌آوری در خانواده آموزش مهارت‌های ارتباط خانوادگی به والدین به منظور کمک به درک بهتر همدیگر و جلوگیری از سوء تفاهمات خانوادگی، آموزش مهارت‌های فرزندپروری سالم به والدین به منظور مدیریت بهتر خانواده و اعمال انضباط مناسب و پایدار، آموزش روش‌های حل تعارض و کنترل خشم به والدین برای جلوگیری از اختلافات و کشمکش‌های خانوادگی، آشناسازی والدین با اثرات و نشانه‌های هشداردهنده مصرف مواد است.
وی اضافه کرد: همچنین آموزش والدین در مورد راه‌های نظارت و کنترل مناسب بر رفتارها و روابط فرزندان خود، مشارکت دادن والدین در فرایند تحصیل دانش آموزان و برگزاری منظم جلسات در مدرسه، آشناسازی والدین با چگونگی ارایه یک الگوی خوب برای نوجوانان، از لحاظ مدیریت استرس، نگرش منفی به مصرف الکل، سیگار و سایر مواد، و مقابله موثر با مشکلات زندگی از راهبردهای تقویت تاب‌آوری هستند.
انتهای پیام
