به گزارش خبرگزاری مهر، جام جم نوشت: دو موضوع در یک تحلیل؛ یک: مدرنا دومین واکسن آمریکایی است که اشکال پیدا کرده‌است. دو: آیا واکسینه‌شدن می‌تواند مشکل را صددرصد حل کند؟ فهم درست موضوع اول پلی است برای تحلیل موضوع دوم. موضوع اول می‌گوید خوش‌خیالی است اگر فکر کنیم واکسن آمریکایی اکسیر زندگی است و هیچ ایرادی ندارد. موضوع دوم می‌خواهد توضیح بدهد همان طور که درباره سلامت واکسن آمریکایی تردید جوانه زده، هیچ کس هم نمی‌تواند ادعا کند کسی که واکسینه‌شده صددرصد از خطر رها شده‌است. این بررسی، گزارش را از دایره انصاف خارج نمی‌کند؛ حتما تلاش‌های بشر در خصوص مهار کرونا تا به حال مؤثر بوده‌است. حرف این است از این تلاش‌ها بت نسازیم و علم تجربی را علم یقینی نپنداریم.
اول با واکسن جانسون‌اندجانسون شروع شد. بروز لخته‌های خونی و سندروم گیلن‌ـ‌باره (که ممکن است به فلج شدن عضلات بدن منجر شود) از جمله عوارضی بود که در واکسن جانسون‌اندجانسون دیده‌شد. هر دو مورد را هم سازمان غذا و داروی آمریکا تائید کرد.
هر چند آنها را عارضه‌هایی نادر نامید، ولی چند مورد مرگ در این‌باره گزارش شد.
این خلل در واکسن به مدرنا رسید. یک میلیون و ۶۰۳هزار؛ این تعداد کل دوزهای واکسن، مُدرنا ست که در ژاپن فعلا به بایگانی سپرده‌شد. ماجرا از آنجا شروع شد که وزارت بهداشت ژاپن اعلام کرد در چندین ویال یا همان شیشه‌های کوچک حامل واکسن، آلودگی مشاهده کرده‌است. واردات واکسن مدرنا در ژاپن به عهده یکی از غول‌های داروسازی جهان به اسم «تاکدا» است. این شرکت ۲۵۰ساله اعلام کرد مواد خارجی در داخل ویال‌های پلمب‌شده پیدا شده‌است. البته مقامات وزارت بهداشت ژاپن اعلام کرده‌اند هنوز گزارشی از بروز نوعی از بیماری در دریافت‌کنندگان این دسته از مدرنا به دستش نرسیده‌است. یکی دو روزی بیش نیست که این مشکل علنی شده‌است.
منابع خبری می‌گویند این واکسن‌ها در اسپانیا تولیده و آلودگی در ۳۹ویال بازنشده در توکیو دیده‌شده‌است. ژاپن هنوز به درستی نگفته که چه «ذراتی» در ویال‌ها دیده‌شده و رسانه‌ها هم به این موضوع نپرداخته‌اند. با این که شبکه‌های بیگانه فارسی‌زبان از جزئیات زندان‌های ایران گزارش تهیه می‌کنند و از میزان موجودی انبار داروی تهران روایت ارائه می‌کنند، هنوز اعلام نکرده‌اند منظورشان از «آلودگی» در واکسن آمریکایی چیست. حتی تصویری از ویال‌های آلوده تا الان منتشر نشده‌است. همچنان خبرهای تکمیلی در این‌باره منتشر نشده‌است. اگر خبر مربوط به اکتشافات باستان‌شناسی چند هزار سال پیش بود، جزئیات بیشتری منتشر شده‌بود.
چرا اطلاعات این خبر در یکی از قبله‌های های‌تک و تمدن و دموکراسی تا این حد نامشخص است؟ آیا این به خاطر زیر سؤال رفتن تقدس واکسن آمریکایی است؟
موضوع فقط حفظ تقدس آمریکایی نیست که ژاپنی‌ها در آن استادند، قصه تنها در تداوم آلزایمر ژاپنی در قبال آمریکا خلاصه نمی‌شود؛ موضوع اصلی اقتصاد است. با همین خبرهای نصفه و نیمه، تا الان سهام شرکت اسپانیایی حدود ۱۳درصد افت قیمت داشته و سهام تاکدا هم اندکی پایین آمده‌است ؛ با خبرهای تکمیلی و دقیق‌تر، ریزش سهام این شرکت‌ها جدی‌تر خواهدشد. اقتصاد بازار همیشه وابسته به خبرهای شفاف نیست. این ایران است که همیشه اخبارش بر بام است چون سهامی در بازار جهانی ندارد که بخواهد بریزد! فعلا مسؤولان تاکدا و وزارت بهداشت ژاپن در پاسخ از جمله‌های کوتاه و مبهم و مجهول استفاده می‌کنند تا ببینند ایراد پیدا شده تبعات دیگری دارد یا این که با گذر زمان فراموش می‌شود. وگرنه طبیعی است اجسام خارجی که در این واکسن‌ها یافت شده‌است ناشناخته نباشد و با استفاده از جدول تناوبی عناصر در شیمی قابل شناسایی باشد.
دولت ژاپن اقدامات دیگری را هم در دستور کار قرار داده‌است. واکسن در ژاپن در دسته‌ها با شماره‌های مشخص تولید می‌شود. وزارت بهداشت ژاپن شماره دسته‌های آلوده را منتشر کرده تا مردمی که در آن دسته‌ها واکسن دریافت کرده‌اند ببینند به مشکل برخورده‌اند یا نه. الان هشت استان ژاپن در وضعیت اضطراری قرار دارد. این درست زمانی است که مسابقات پارالمپیک در توکیو برگزار می‌شود. این روزها، در هر ۲۴ساعت، حدود ۴۰۰۰نفر در توکیو مبتلا به کرونا می‌شوند که آماری بی‌سابقه برای این شهر است. وقتی خبرگزاری‌های ژاپنی را باز می‌کنیم هنوز خودشان را نباخته‌اند و با دستورالعمل‌های جدید سعی می‌کنند علاوه‌بر کنترل بیماری، اعتماد مردم را نیز حفظ کنند.
اما «آلودگی» در واکسن مدرنا ـ‌که میزان کارایی‌اش ۹۵ درصد اعلام شده‌بودـ در حالی گزارش می‌شود که ژاپن در ابتلای روزانه رکورد زده و هنوز پیک بحرانی‌اش را رد نکرده‌است. دولت اعلام کرده همزمان با شدت گرفتن ابتلا به کرونا، سرعت واکسیناسیون را حفظ خواهدکرد و به سرعت واکسن‌های جدید جایگزین محموله مشکوک مدرنا می‌شود. می‌توان پیشنهاد کرد تارنمای رسمی کرونا در وزارت بهداشت، کار، و رفاه دولت ژاپن را دید و آموخت.
هنوز دولت ژاپن استفاده از واکسن مدرنا را به طور کلی متوقف نکرده‌است. چنین تصمیمی به سادگی گرفته نمی‌شود؛ چون برآوردها نشان می‌دهد هزینه هر دوز مدرنا حدود ۳۵دلار است. تا همین الان ۵۰میلیون دلار از سرمایه شرکت مدرنا در ژاپن بین زمین و آسمان معلق مانده‌است. بعید است ژاپنی‌ها به سرعت شوک دیگری به این شرکت وارد کنند و جلوی استفاده از این واکسن را بگیرند.
توییتر چه می‌گوید؟
خبر آلوده‌بودن ویال‌های آمریکایی خبر مهمی است؛ این خبر در بسیاری از کانال‌های توییتر نشر پیدا کرده‌است. افراد حول این خبر اظهار نظر کرده‌اند. آنها تائید کرده‌اند آلودگی دیده‌شده، چون دولت ژاپن آن را گزارش کرده‌است. سال گذشته صفحه منتسب به رهبر انقلاب نوشت ما به واکسن آمریکایی اعتماد نداریم. توییتر در آن تاریخ، جلوی نشر این توییت را گرفت و سانسورش کرد. «نشر اطلاعات نادرست درباره واکسن» نام شیکی بود که توییتر برای سانسور انتخاب کرده‌بود. حال آن‌که گسترش اطلاعات نادرست وقتی معنا دارد که بدانیم اطلاعات درست دقیقا چیست. فعلا که اطلاعات درست پیشین به آزمایشگاه مدرنا فراخوانده‌شده تا بر محورش تحقیقاتی صورت بگیرد.
اما کارکرد رسانه چیست؟
الان همه می‌دانند این امکان از نظر منطقی وجود دارد که واکسن‌ها آلوده باشند اما رسانه به ویژه رسانه‌های فارسی‌زبان بیگانه طور دیگری نمایش اجرا می‌کنند. آنها پیشتر می‌گفتند واکسن مدرنا، ایمنی مادم‌العمر ایجاد می‌کند؛ آن هم واکسنی که این روزها گاهی نمی‌تواند به بدن تزریق شود. به نظر می‌رسد راه طولانی بین آلودگی ویال‌ها با ایمنی جاویدان وجود داشته‌باشد؛ این راه را رسانه‌های فارسی‌زبان غربی کوتاه می‌کنند.
حالا همین رسانه‌ها خبر آلوده‌بودن مدرنا را منتشر می‌کنند و با انتخاب کلماتی خنثی سعی می‌کنند نشان بدهند اتفاق مهمی نیفتاده‌است. به نظر آنها چند ویال آلوده پیدا شده که خللی در روند واکسیناسیون ژاپن به وجود نیاورده‌است. گویی موضوع خبر این بود که آیا خللی در روند واکسیناسیون ژاپن پدید می‌آید یا نه! درباره اصل آلودگی ویال‌ها نظری نمی‌دهند. آنها دوباره سر کار اصلی‌شان بازگشته‌اند و به این می‌پردازند چطور می‌توان به ایران فشار آورد؛ در این راه دارند از ترکیب مجعول و ساختگی «داعش خراسان» برای گروهی استفاده می‌کنند که تماما در افغانستان فعال است و جز با سلاح آمریکایی نمی‌توانست تجهیز شود و کمترین ارتباطی با خراسان ما ندارد. اما عنوان‌سازی یک گروه وحشی و سفاک تروریستی برایشان حجت است؛ به این می‌گویند پیوست رسانه‌ای تروریسم که در اتاق‌ها و لابیرنت‌های شیک و مدرن غربی بازتولید می‌شود.
موضوع ریشه‌ای‌تر چیست؟
گزارش رسانه‌های غربی مانند بلومبرگ می‌گوید افراد واکسینه‌شده با میزانی قابل توجه به ویروس کرونا مبتلا می‌شوند. آنها می‌گویند حتی مشخص نیست کسانی که واکسن زده و دوباره کرونا گرفته‌اند تا چه حد ممکن است خطرناک و ناقل باشند. آنها می‌گویند واکسینه‌ها بیش از آن‌که پیش‌بینی می‌شد، آسیب‌پذیر هستند.
ممکن است مخاطب بگوید در بسیاری از کشورها محدودیت‌ها کاسته‌شده و مردم به زندگی عادی‌شان برگشته‌اند. دست‌کم در مورد آمریکا همه چیز در هاله‌ای از شبهه است. آخرین تحلیل‌ها نشان می‌دهد در آمریکا قرار است درباره محدود کردن ساعت کار بازنگری شود و دستورالعمل‌های مربوط به ماسک همچنان به قوت خود باقی بماند. تام فریدن، پزشک آمریکایی و مدیر پیشین مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری می‌گوید: باید درباره چیزهایی که می‌دانیم و نمی‌دانیم فروتن باشیم. او ادامه می‌دهد: چیزهای خیلی کمی هست که درباره‌اش اطلاعات قطعی داریم. مثلا هنوز آمریکایی‌ها دقت نمی‌دانند آیا بعد از دریافت واکسن می‌توانند به کنسرت‌های موسیقی بروند یا نه. یا هنوز دقیقا نمی‌دانند چه ایده‌ای برای رفتن به مدرسه وجود دارد. او می‌گوید هنوز نمی‌دانیم مثلا نوع دلتا دقیقا چگونه عمل خواهدکرد.
شاید به همین دلیل است آنها به سمت تزریق دوز سوم واکسن کرونا حرکت کرده‌اند، در حالی که کمبود اطلاعات آنها را رنج می‌دهد. به گفته مونیکا گاندی که یک متخصص بیماری‌های عفونی در دانشگاه کالیفرنیاست: هنوز داده‌های بالینی بزرگی در دست نیست.
یک مثال روشنگر از این وضع مبهم، اتفاقی است که در پروینستون، شهری در ایالت ماساچوست افتاد. این شهر کوچک حدود ۳۰۰۰نفر جمعیت دارد و سواحلش محلی برای تفریح مردم است. چهارم جولای که روز استقلال آمریکاست، مردم این شهر کوچک به ساحل رفتند و جشن گرفتند و پایکوبی کردند. از میان این مردم ۴۶۹ نفر کرونا گرفتند. سه چهارم این تعداد واکسینه بودند.
همه اینها به سردرگمی بیشتر کمک کرده‌است. آیا کسانی که واکسن‌زده‌اند چون کمتر دستورالعمل‌ها را رعایت می‌کنند مبتلا می‌شوند یا واکسن در برابر سویه دلتا بی‌اثر است؟ به هر حال هنوز مبتنی بر داده‌های ناقص تصمیم‌گیری می‌شود.
به نظر راه درازی در پیش هست، خوف و رجا با هم آدمی را به پیش می‌برد. مطمئنا راه واکسن، مسیری لازم برای کنترل بیماری است. اما انتهای مسیر هنوز پیدا نیست.
